Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju

---

Historia

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju została wzniesiona przez ks. Wiktora Żegiestowskiego, który pełnił funkcję proboszcza greckokatolickiego w Krynicy oraz dziekana muszyńskiego, w latach 1875–1879. W budowie wspierał go Mikołaj Gromosiak. Powstało to w miejscu zastępującym dawną drewnianą cerkiew, która spłonęła pod koniec XVIII wieku. Konsekracji nowej świątyni dokonał metropolita lwowski, arcybiskup Józef Sembratowicz.

Ten obiekt sakralny uznawany jest za największą murowaną cerkiew na Łemkowszczyźnie, co nadaje mu szczególne znaczenie w regionie. Po Akcji „Wisła” oraz repatriacji Łemków, cerkiew została przejęta przez kościół rzymskokatolicki, co wpłynęło na jej dalsze losy. W latach 1959–1962 obiekt przeszedł proces renowacji, aby zachować jego wartości i funkcję kulturową.

Od roku 1987 w cerkwi zaczęto odprawiać nabożeństwa w obrządku wschodnim, co wyraziście nawiązuje do jej pierwotnej tradycji. 20 grudnia 1996 cerkiew ponownie została przejęta przez grekokatolików i zaczęła pełnić rolę cerkwi parafialnej. W latach 2000–2007 budynek przeszedł głęboki remont, który przywrócił mu dawną świetność.

Architektura i wyposażenie

Obiekt, o którym mowa, jest murowanym budynkiem, wykonanym z cegły oraz kamienia, z częściowo pokrytymi tynkiem ścianami. To jednonawowa świątynia, która dysponuje transeptem, prowadzącym do węższego prezbiterium, do którego przylega zakrystia.

Charakterystycznym elementem tej budowli jest dach siodłowy, wzbogacony o siedem baniastych wieżyczek, które posiadają ślepe latarnie. Na froncie kościoła wznosi się wieża, której baniasty hełm jest ozdobiony latarnią, otoczoną z obu stron przez dwie mniejsze przybudówki, zakończone podobnie jak wieża główna. W sumie, wraz z dzwonnicą, budynek posiada 11 wieżyczek, co odpowiada liczbie apostołów pomijając Judasza. Cała konstrukcja jest pokryta blachą.

Wnętrze kościoła skrywa w sobie cenne elementy dawnego wystroju oraz wyposażenia. W zachowanym stanie można odnaleźć polichromię, górną część ikonostasu oraz cztery drewniane ołtarze boczne z XIX wieku.

Otoczenie

Nieopodal cerkwi stoi murowana dzwonnica, datująca się na czasy budowy samej świątyni. To właśnie ta konstrukcja dodaje niepowtarzalnego uroku całemu otoczeniu.

Cerkiew jest otoczona przez solidny kamienny mur, który wraz z metalowym płotem zapewniają przestrzeni zarówno estetyczny, jak i funkcjonalny charakter. W tej scenerii zachwyca piękno tradycyjnej architektury.

Powyżej cerkwi rozciąga się dawny cmentarz, będący świadkiem historii regionu, na którym można dostrzec niektóre łemkowskie nagrobki oraz krzyże, które przetrwały próbę czasu i przypominają o przeszłości tej okolicy.

---

Oceń: Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju

---